GPL NEDİR?
GPL'nin açılımı  General Public Licence'dir.Genel Kamu Lisansı anlamına gelmektedir.GPL Free Sowfware Foundation'un hazırlayıp sunduğu özgür yazılım lisansıdır.Aslı Richard  Stallman tarafından GNU projesi için gerçekleştirilmiştir.Yazılım lisanslarının çoğu insanların  yazılımı paylaşma ve değiştirme haklarının ellerinden alınması için hazırlanmıştır.Ancak GNU  Genel Kamu Lisansı insanların serbest yazılımları değiştirmesi ve paylaşma hakkının korunması  ve yazılımın bütün kullanıcılar için serbest olması amacı ile yazılmıştır.
 

Genel Kamu Lisansı'nın üreticiye ve kullanıcıya birçok yararı vardır.GPL ile birlikte insanlar  yazılımın içinde ne olduğunu bilirler.Kodların açık olmasından dolayı insanlar istedikleri şekilde kodları kontrol edebilirler.Kendileri için zararlı olan yazılımları yüklemezler.Yazılımın  çok büyük kitleler tarafından kullanılmasıyla birlikte yazılımdaki hatalar çok hızlı bir şekilde düzeltilir.Bu şekilde programların kalitesi artar.Üretici firmalrın kullanıcı kitlesini geliştirmesi  kolaydır.Kullanıcı istediği takdirde yazılımda beğenmediği kısımları değiştirebilir.Kendisi yapamasa bile internet üzerinden kısa sürede programın istediği özelliklerdeki versiyonunu indirerek  kullanabilir.Kullanıcı Microsoft'ta olduğu gibi ürünün gelişmesi için üretici firmaya bağlı kalmaz.Kendisi kodlamayı öğrenerek programı geliştirebilir.
 

  GPL'nin topluma olan yararlarını genel olarak sıralayacak olursak:

1-Yazılım kaynak koduyla verilir ya da kaynak kodu dağıtım masrafı dışında ek bir ücret talep
etmeksizin dağıtır.
2-Herhangi bir kişi yazılımı,onu geliştirene bir lisans parası ödemeden ,dağıtma hakkına sahiptir.
3-Kişi yazılımı kendi ihtiyaçlarına göre değiştirebilir ya da ondan faydalanarak yeni bir yazılım
yazabilir.
4-İnsanlar istdikleri takdirde ücretsiz yazılımı aldıktan sonra onu değiştirip satabilir ve para
kazanabilir.Ancak yazılımı satış yapacak kişinin GPL kurallarına uyması gerekir.

  GPL'li yazılım başlangıçta özgür olan yazılımın,bilinçli bir özgürlüğe kavuşmuş halidir.GPL  ile yazılımdaki özgürlük net olarak tanımlanır ve yazılımcıların yazılımla kurduğu özgür ilşkinin sürekliliğinin sağlanması temelinde biçimlenir.Bu bağlamda GPL,yazılımdan para kazanmaya karşı çıkmaz.GPL'nin istemediği sadece yazılımın sahipli hale getirilip diğer kişlerin özgürlüğünün  kısıtlanmasıdır.    

 AÇIK KAYNAK KOD NEDİR?
Yazılımlar açık kaynak kodlu ve kapalı kaynak kodlu yazılımlar olmak üzere 2 gruba ayrılırlar. Açık kaynak kodlu yazılımlar, kodları açık olarak verilen yazılımlardır. Kapalı kaynak kodlu yazılımlar ise kodları kapalı verilen yazılımlardır. Açık kaynak kodların içerisinde ne olduğunu yani yazılımın kötü amaçlı iyi amaçlı mı olduğunu anlayabiliriz. Kapalı kaynak kodlu yazılımlarda ise böyle bir durum söz konusu değildir. İnsanlar bunu tam olarak kavrayamadıkları halen kapalı kaynak kodlu yazılımlara, işletim sistemlerine yönelmektedirler. Hâlbuki kapalı kaynak kodlu yazılımların insanlara sağladıkları kolaylıkları açık kaynak kodlu yazılımlar da sağlayabilir.
    Açık kaynak kodlu yazılımlar bir fikir özgürlüğüdür, yazılımın bedava olması demek değildir. Kavramı anlamak için özgürlük ve özgür konuşma üzerinde düşünülmelidir. Özgür yazılım kullanıcıların serbestçe yazılımı kullanma, yazılımı serbestçe kopyalama, serbestçe dağıtma ve çalışma ile ilgili konudur.
      Değişimi gerçekleştirme ve gelişmiş sürümlerin dağıtımı için mutlaka programın kaynak koduna girilebilinmelidir. Bundan dolayı kaynak koda girebilmek için açık kaynak koda ihtiyaç vardır.
   

Açık kaynak kodun sağladığı özgürlükleri sıralayacak olursak;

1-Programın her türlü amaç için kullanılmasını sağlar.
2-Programın içeriğini yani kodlarını öğrenme ve gereksinimlerini geliştirme özgürlüğünü sağlar.
3-Programın veya yazılımın dağıtma ve toplumla paylaşma özgürlüğünü sağlar.
4-Programı geliştirip ve gelişmiş haliyle dağıtma özgürlüğü
5-Programı geliştirip ücretli bir şekilde satabilme özgürlüğünü(Kaynak kodlarının verilmesi şartıyla)sağlar.

        Açık kaynak kodlu yazılımlar işbirliği kültürünü ortaya koymaktadır. Açık kaynak kodlu yazılımlar bilginin paylaşarak büyümesini hızlandırmış ve sanal ortamda işbirliğini sağlamaktadır. Bu iş birliğini dünyanın büyük şirketleri de desteklemeye başlamış hatta birçok ülke açık kaynak kodlu yazılımların gelişimine katkıda bulunmuştur. Almanya, İspanya, Çin gibi gelişmiş ülkeler kamu kurumlarında açık kaynak kodlu yazılımlar kullanmaktadırlar. AB, UNESCO, Dünya Bankası gibi kuruluşlar güvenlik ve tasarruf gibi nedenlerle açık kaynak kod yazılımları önermektedir.
       Açık kaynak kodlu yazılımların ülke ekonomisine de büyük katkıları vardır. Ülkemiz teknolojide ilerlemek istiyorsa açık kaynak kodlu yazılımların reklamlarını ve kullanılabilirliğini artırmak zorundadır. Bu tür yazılımlarla gençler kendilerinin ve toplumlarının gelişiminde önemli rol oynarlar. Açık kaynak kodlu yazılımlar kullanarak yabancı ülkelerden hazıra konmak yerine  “kendin pişir kendin ye” düşüncesiyle ülke ekonomisinin gelişiminde önemli rol oynayabiliriz. Açık kaynak kodlu yazılımlar ülke insanına güvenmek ona yatırım demektir. Açık kaynak kodlu yazılımlar güvenli, sağlam ve ucuz çözümler demektir.
        Dünya üzerinde Windows kullanımı Nisan 2009 verilerine göre  %96,4 seviyelerindedir. Linux kullanımı ise  %1,6 civarındadır. Yapılan araştırmalara göre Windows’un kullanım oranı zamanla yavaş yavaş azalmaktadır. Buna rağmen Linux kullanım gün geçtikçe biraz daha artmaktadır. Linux’un %10 seviyelerine yaklaştığı anda demek olur ki Windows’un işi bitmiştir. Çünkü Linux’un gelişim hızı bir anda inanılamayacak derecede yüksek olabilir. İleriki zamanlarda ne olacağı kesin olarak bilinmese de bu tablo gösteriyor ki Linux yani açık kaynak kodlu yazılımlar gelecekte daha çok rağbet görecektir.
 

Ömer  Faruk  KARAMAN