Linux'ta disk bölümlerini yönetmekte zorluk mu çekiyorsunuz? Yalnız değilsiniz. Birçok sistem yöneticisi bu görevle boğuşuyor, ancak bu süreci kolaylaştırabilecek bir araç var.

Yetenekli bir mimar gibi, Linux'taki 'fdisk' komutu disk bölümlerinizi sorunsuz bir şekilde tasarlamanıza ve yönetmenize yardımcı olabilecek kullanışlı bir yardımcı programdır. Bu bölümler fdisk komutunun yardımıyla oluşturulabilir, silinebilir, yeniden boyutlandırılabilir ve daha fazlası yapılabilir.

Bu kılavuz, temel kullanımdan gelişmiş tekniklere kadar Linux'taki fdisk komutunun inceliklerini size anlatacaktır. fdisk'in temel işlevselliğini keşfedecek, gelişmiş özelliklerini inceleyecek ve hatta yaygın sorunları ve çözümlerini tartışacağız.

Hadi o zaman başlayalım ve fdisk'e hakim olmaya başlayalım!

Özet: Linux'ta fdisk Komutunu Nasıl Kullanırım?

Komut fdisk, Linux'ta disk bölümleri oluşturmak ve yönetmek için kullanılan güçlü bir araçtır. Sisteminizdeki tüm bölümleri basit bir komutla listeleyebilirsiniz: sudo fdisk -l.

İşte basit bir örnek:

sudo fdisk -l

# Output:
# Disk /dev/sda: 80.0 GB, 80026361856 bytes
# 255 heads, 63 sectors/track, 9729 cylinders
# Units = cylinders of 16065 * 512 = 8225280 bytes
# Disk identifier: 0x00024fdb
#
#    Device Boot      Start         End      Blocks   Id  System
# /dev/sda1   *           1        2432    19535008+  83  Linux
# /dev/sda2            2433        2554      979965   82  Linux swap / Solaris
# /dev/sda3            2555        9729    57617167+   5  Extended
# /dev/sda5            2555        9729    57617136   83  Linux

sudo fdisk -lBu örnekte, sistemdeki tüm disk bölümlerini listelemek için komutu kullanıyoruz . Çıktı, boyutu, başlangıç ve bitiş noktaları, bloklar, kimlik ve sistem türü dahil olmak üzere her bölüm hakkında ayrıntılı bilgi sağlar.

Bu, Linux'ta fdisk komutunu kullanmanın sadece temel bir yoludur, ancak disk bölümlerini verimli bir şekilde yönetme hakkında öğrenilecek çok daha fazla şey vardır. Daha ayrıntılı talimatlar ve gelişmiş kullanım örnekleri için okumaya devam edin.

fdisk ile Başlarken: Temel Kullanım

Linux'taki fdisk komutu, disk bölümlerini yönetmek için güçlü bir araçtır. İşte fdisk'i kullanarak disk bölümlerini listelemek, oluşturmak ve silmek için adım adım bir kılavuz.

Disk Bölümlerini Listeleme

Başlamak için, tüm kullanılabilir disk bölümlerini listelemeye çalışalım. Bunu şu fdisk -lkomutu kullanarak yapabilirsiniz.

sudo fdisk -l

# Output:
# Disk /dev/sdb: 80.0 GB, 80026361856 bytes
# 255 heads, 63 sectors/track, 9729 cylinders
# Units = cylinders of 16065 * 512 = 8225280 bytes
# Disk identifier: 0x00024fdc
#
#    Device Boot      Start         End      Blocks   Id  System
# /dev/sdb1   *           1        2432    19535008+  83  Linux
# /dev/sdb2            2433        2554      979965   82  Linux swap / Solaris
# /dev/sdb3            2555        9729    57617167+   5  Extended
# /dev/sdb5            2555        9729    57617136   83  Linux

Bu komut, sisteminizdeki tüm disk bölümlerini listeler ve her bölüm hakkında boyutu, başlangıç ve bitiş noktaları, bloklar, kimlik ve sistem türü dahil olmak üzere ayrıntılı bilgiler sağlar.

Disk Bölümleri Oluşturma

Şimdi yeni bir bölüm oluşturmaya geçelim. İlk olarak, komutu fdiskcihaz adının ardından kullanmanız gerekir. Örneğin, fdisk /dev/sdb.

sudo fdisk /dev/sdb

Bu, fdisk istemini açacaktır. Burada, yeni bir bölüm oluşturmak için 'n' tuşuna basabilirsiniz. Bölüm türünü (birincil/genişletilmiş), bölüm numarasını ve ilk ve son sektörleri belirtmek için istemleri izleyin.

Disk Bölümlerini Silme

Bir bölümü silmek için fdisk isteminde 'd' seçeneğini kullanırsınız. Örneğin, /dev/sdb1 bölümünü silmek için aşağıdakileri yaparsınız:

sudo fdisk /dev/sdb
# Command (m for help): d
# Partition number (1-4): 1

Bu, belirtilen bölümü silecektir. Unutmayın, bu eylem geri alınamaz, bu nedenle doğru bölümü sildiğinizden emin olun.

Not: Bölümleri oluşturduktan veya sildikten sonra, değişiklikleri 'w' komutuyla diske yazmanız gerekir. Değişiklikleri kaydetmeden çıkmak istiyorsanız, 'q' komutunu kullanın.

Bunlar, Linux'ta disk bölümlerini yönetmek için fdisk komutunu kullanmanın temelleridir. Gördüğünüz gibi, disk alanınız üzerinde ayrıntılı kontrol sağlayan güçlü bir araçtır.

Daha Derine Dalış: fdisk Linux Komutunun Gelişmiş Kullanımı

fdisk komutunun temellerine hakim olduktan sonra, daha gelişmiş özelliklerine dalmanın zamanı geldi. Bunlara bölümleri yeniden boyutlandırma, bölüm türlerini değiştirme ve daha fazlası dahildir.

Daha derinlere dalmadan önce, fdisk komutunun davranışını değiştirebilecek bazı komut satırı argümanları veya bayrakları ile tanışalım. İşte en sık kullanılan fdisk argümanlarından bazılarının yer aldığı bir tablo.

Artık fdisk komut satırı argümanları hakkında temel bir anlayışa sahip olduğumuza göre, fdisk'in gelişmiş kullanımına daha derinlemesine inelim.

fdisk ile Bölümleri Yeniden Boyutlandırma

Bir bölümü yeniden boyutlandırmak sistem yöneticileri için yaygın bir görevdir. İşte bunu fdisk ile nasıl yapabileceğiniz:

sudo fdisk /dev/sda
# Command (m for help): d
# Partition number (1-4): 1
# Command (m for help): n
# Command action
#   e   extended
#   p   primary partition (1-4)
# p
# Partition number (1-4): 1
# First cylinder (1-13054, default 1): Using default value 1
# Last cylinder, +cylinders or +size{K,M,G} (1-13054, default 13054): +200M
# Command (m for help): w

Bu örnekte, önce 'd' komutunu kullanarak bölümü siliyoruz. Daha sonra 'n' komutuyla yeni bir bölüm oluşturuyoruz ve boyutu 200 MB olarak belirliyoruz. Son olarak, değişiklikleri 'w' komutuyla diske yazıyoruz.

fdisk ile Bölüm Türlerini Değiştirme

Ayrıca fdisk kullanarak bir bölümün türünü de değiştirebilirsiniz. İşte bir örnek:

sudo fdisk /dev/sda
# Command (m for help): t
# Partition number (1-4): 1
# Hex code (type L to list codes): 83
# Changed system type of partition 1 to 83 (Linux)
# Command (m for help): w

Bu örnekte, Linux bölüm türü için hex kodunu belirterek bölüm türünü değiştirmek için 't' komutunu kullanıyoruz (83). Daha sonra değişiklikleri 'w' komutuyla diske yazıyoruz.

Bunlar Linux'ta fdisk komutunun gelişmiş kullanımlarına dair sadece birkaç örnek. Biraz pratik yaparak, fdisk'in disk bölümlerinizi yönetmek için esnek ve güçlü bir araç olduğunu göreceksiniz.

Linux'ta Disk Bölümlendirme için Alternatif Komutlar

fdisk, Linux'ta disk bölümlerini yönetmek için güçlü bir araç olsa da, tek araç değildir. Disk bölümlerini yönetmek için alternatif yollar sunan gdisk ve parted gibi başka komutlar da vardır. Bu alternatifleri, avantajlarını, dezavantajlarını ve ne zaman kullanılacağını inceleyelim.

Gdisk: GPT fdisk Komutu

Gdisk, daha büyük diskler için tasarlanmış bir disk bölümleme aracıdır. fdisk tarafından kullanılan eski Ana Önyükleme Kaydı (MBR) bölümleme şeması yerine GUID Bölümleme Tablosu'nu (GPT) kullanır.

İşte gdisk ile bölümlerin nasıl listeleneceğine dair bir örnek:

sudo gdisk -l /dev/sda

# Output:
# GPT fdisk (gdisk) version 1.0.3
#
# Partition table scan:
#   MBR: protective
#   BSD: not present
#   APM: not present
#   GPT: present
#
# Found valid GPT with protective MBR; using GPT.
# Disk /dev/sda: 976773168 sectors, 465.8 GiB
# Model: Samsung SSD 850 
# Sector size (logical/physical): 512/512 bytes
# Disk identifier (GUID): D09B1DC7-732D-4B63-9797-853FD448A6E9
# Partition table holds up to 128 entries
# Main partition table begins at sector 2 and ends at sector 33
# First usable sector is 34, last usable sector is 976773134
# Partitions will be aligned on 2048-sector boundaries
# Total free space is 2014 sectors (1007.0 KiB)
#
# Number  Start (sector)    End (sector)  Size       Code  Name
#    1            2048         1026047   500.0 MiB   EF00  EFI System
#    2         1026048       976773134   465.3 GiB   8300  Linux filesystem

gdisk -lBu örnekte, sistemdeki tüm disk bölümlerini listelemek için komutu kullanıyoruz . Çıktı, boyutu, kodu, adı ve başlangıç ve bitiş sektörleri dahil olmak üzere her bölüm hakkında ayrıntılı bilgi sağlar.

Ayrıldı: GNU Parted Komutu

Parted, başka bir disk bölümleme ve bölüm yeniden boyutlandırma aracıdır. Daha moderndir ve daha büyük diskleri ve bölüm boyutlarını destekler.

İşte parted ile bölümlerin nasıl listeleneceğine dair bir örnek:

sudo parted -l

# Output:
# Model: ATA Samsung SSD 850 (scsi)
# Disk /dev/sda: 500GB
# Sector size (logical/physical): 512B/512B
# Partition Table: gpt
#
# Number  Start   End    Size    File system     Name  Flags
#  1      1049kB  538MB  537MB   fat32                 boot, esp
#  2      538MB   500GB  500GB   ext4

parted -lBu örnekte, sistemdeki tüm disk bölümlerini listelemek için komutu kullanıyoruz . Çıktı, her bölüm hakkında boyutu, dosya sistemi, adı ve bayrakları dahil olmak üzere ayrıntılı bilgi sağlar.

Hem gdisk hem de parted, fdisk'e kıyasla daha fazla özellik ve modern donanım desteği sunar. Ancak, kullanımı biraz daha karmaşık olabilir. Büyük disklere sahip modern bir sistemi yönetiyorsanız, gdisk ve parted daha iyi seçimler olabilir. Ancak eski sistemlerle veya daha küçük disklerle çalışıyorsanız, fdisk fazlasıyla yeterli olacaktır.

fdisk Linux Komutu Sorun Giderme: Yaygın Sorunlar ve Çözümleri

Diğer tüm komutlar gibi, fdisk de bazen hatalar verebilir veya beklenmedik davranışlar gösterebilir. Ancak endişelenmeyin. fdisk kullanırken karşılaşabileceğiniz en yaygın sorunlardan bazılarını ve çözümlerini ele aldık.

Hata: Cihaz meşgul

Device or resource busyKullanımda olan bir diske değişiklik yazmaya çalıştığınızda bir hatayla karşılaşabilirsiniz .

sudo fdisk /dev/sda
# Command (m for help): w
# The partition table has been altered.
# Calling ioctl() to re-read partition table.
# WARNING: Re-reading the partition table failed with error 16: Device or resource busy.

Bu durumda, yaptığınız değişiklikler sisteminizi yeniden başlatana kadar etkili olmayacaktır. Bunun nedeni, çekirdeğin bölüm tablosunu yeniden yüklemesi gerektiği ve disk kullanımdayken bunu yapamayacağıdır.

Hata: /dev/sda'ya yazılamıyor

Bazen, değişiklikleri bir diske kaydetmeye çalışırken olduğu gibi bir hata görebilirsiniz Unable to write /dev/sda. Bu genellikle izin eksikliğinden kaynaklanır.

fdisk /dev/sda
# Command (m for help): w
# The partition table has been altered.
# Syncing disks.
# Unable to write /dev/sda

Bunu çözmek için fdisk komutunu kullanarak root olarak çalıştırmanız gerekiyor sudo.

sudo fdisk /dev/sda

Hata: Bölüm silindir sınırında sonlanmıyor

Yeni bir bölüm oluştururken, gibi bir uyarı görebilirsiniz Partition 1 does not end on cylinder boundary. Bunun nedeni, fdisk'in bölümleri varsayılan olarak silindir sınırlarına hizalaması ve bölümünüzün boyutunun silindir boyutunun bir katı olmayabileceğidir.

sudo fdisk /dev/sda
# Command (m for help): n
# First cylinder (1-13054, default 1): 1
# Last cylinder, +cylinders or +size{K,M,G} (1-13054, default 13054): +200M
# Warning: Partition 1 does not end on cylinder boundary.

Bu genellikle modern sistemlerde bir sorun değildir, ancak bu uyarıyı önlemek istiyorsanız, -ufdisk ile birlikte silindirler yerine sektörler cinsinden boyutu belirtme seçeneğini kullanabilirsiniz.

sudo fdisk -u /dev/sda

Bunlar, fdisk Linux komutunu kullanırken karşılaşabileceğiniz sorunların sadece birkaç örneğidir. Unutmayın, sorun gidermenin anahtarı hata mesajını anlamak ve kullanılacak doğru komut seçeneklerini bilmektir.

Linux'ta Disk Bölümlemenin Temelleri

Disk bölümlendirme, herhangi bir Linux sistemini yönetmenin önemli bir yönüdür. Peki neden bu kadar önemlidir ve anlamanız gereken ilgili kavramlar nelerdir? Linux'ta disk bölümlendirmenin temellerine dalalım ve dosya sistemleri ve disk biçimleri gibi ilgili kavramları inceleyelim.

Disk Bölümlendirmenin Önemi

Disk bölümlendirme, bir diskin depolama alanını bölümler olarak bilinen ayrı bölümlere ayırma işlemidir. Her bölüm, kendi dosya sistemine sahip ayrı bir disk gibi işlev görür. Bu ayrımın birkaç faydası vardır:

• Organizasyon : Sistem dosyaları, kullanıcı dosyaları veya yedeklemeler gibi farklı amaçlar için farklı bölümler kullanılabilir. Bu, sistemi daha düzenli ve yönetimi daha kolay hale getirir.

   

• Güvenlik : Bir bölüm bozulursa veya tehlikeye girerse, diğerleri etkilenmez. Bu, verilerinizi korumanıza ve sisteminizin çalışır durumda kalmasına yardımcı olabilir.

• Performans : Farklı dosya sistemleri farklı veri türleri için optimize edilebilir, böylece sisteminizin performansı artırılabilir.

• Esneklik : Bölümler gerektiği gibi yeniden boyutlandırılabilir, silinebilir veya yeniden biçimlendirilebilir; bu da disk alanınızı nasıl kullanacağınız konusunda esneklik sağlar.

İşte fdisk komutunu kullanarak bir diskin bölüm tablosunun nasıl görüntüleneceğine dair bir örnek:

sudo fdisk -l /dev/sda

# Output:
# Disk /dev/sda: 80.0 GB, 80026361856 bytes
# 255 heads, 63 sectors/track, 9729 cylinders
# Units = cylinders of 16065 * 512 = 8225280 bytes
# Disk identifier: 0x00024fdb
#
#    Device Boot      Start         End      Blocks   Id  System
# /dev/sda1   *           1        2432    19535008+  83  Linux
# /dev/sda2            2433        2554      979965   82  Linux swap / Solaris
# /dev/sda3            2555        9729    57617167+   5  Extended
# /dev/sda5            2555        9729    57617136   83  Linux

Bu komut, diskteki tüm bölümleri, boyutları, başlangıç ve bitiş noktaları, bloklar, kimlikleri ve sistem türleri hakkındaki bilgilerle birlikte listeler. Gördüğünüz gibi, her bölümün belirli bir amacı vardır ve belirli bir dosya sistemi kullanır.

Dosya Sistemlerini ve Disk Biçimlerini Anlama

Bir dosya sistemi, verileri bir diskte düzenleme ve depolamanın bir yoludur. Dosyaların nasıl adlandırılacağını, depolanacağını ve alınacağını belirler. Her biri kendi avantajları ve dezavantajları olan birçok farklı dosya sistemi vardır. Örneğin, ext4 dosya sistemi yüksek performansı ve güvenilirliği nedeniyle Linux sistemlerinde yaygın olarak kullanılır.

Öte yandan bir disk formatı, bir diski belirli bir dosya sistemiyle kullanıma hazırlamanın bir yoludur. Bu, bir bölüm tablosu oluşturmayı ve dosya sistemi için gerekli veri yapılarını ayarlamayı içerir.

Sonuç olarak, disk bölümlendirme, dosya sistemleri ve disk formatlarının temellerini anlamak, bir Linux sistemini etkili bir şekilde yönetmek için çok önemlidir. fdisk komutu gibi araçlarla, disk bölümlerinizi kolaylıkla ve esneklikle yönetebilirsiniz.

Daha Büyük Resim: Linux Sistem Yönetiminde Disk Bölümlendirme

Disk bölümlendirme, gördüğümüz gibi, bir Linux sistemini yönetmenin önemli bir yönüdür. Ancak, Linux'taki sistem yönetiminin daha büyük resminin sadece bir parçasıdır. Bu daha büyük resme nasıl uyduğunu anlamak, sisteminizi daha etkili ve verimli bir şekilde yönetmenize yardımcı olabilir.

Dosya Sistemi Yönetimi: Bir Sonraki Adım

Diskinizi bölümlendirdikten sonraki adım dosya sistemlerinizi yönetmektir. Bu, bölümlerinizi belirli bir dosya sistemiyle biçimlendirmeyi, dosya sistemlerini bağlamayı ve kaldırmayı, dosya sistemlerini kontrol etmeyi ve onarmayı ve daha fazlasını içerir. mkfs, mount, umount ve fsck gibi araçlar bu görevlerde size yardımcı olabilir.

İşte mkfs komutunu kullanarak ext4 dosya sistemine sahip bir bölümün nasıl biçimlendirileceğine dair bir örnek:

sudo mkfs -t ext4 /dev/sda1

# Output:
# mke2fs 1.42.13 (17-May-2015)
# Creating filesystem with 244190390 4k blocks and 61054976 inodes
# Filesystem UUID: 5f3ebe3e-6549-4f78-8226-5ed0d5a7ccef
# Superblock backups stored on blocks: 
#    32768, 98304, 163840, 229376, 294912, 819200, 884736, 1605632, 2654208, 
#    4096000, 7962624, 11239424, 20480000, 23887872, 71663616, 78675968, 
#    102400000, 214990848
#
# Allocating group tables: done                            
# Writing inode tables: done                            
# Creating journal (32768 blocks): done
# Writing superblocks and filesystem accounting information: done

Bu örnekte, mkfs -t ext4/dev/sda1 bölümünü ext4 dosya sistemiyle biçimlendirmek için komutu kullanıyoruz. Çıktı, UUID'si, süperblok yedeklerinin konumları ve dosya sistemini oluşturmak için atılan adımlar dahil olmak üzere yeni dosya sistemi hakkında bilgi sağlar.

Disk Performans Optimizasyonu: Son Sınır

Sistem yönetiminin bir diğer önemli yönü de disk performansı optimizasyonudur. Bu, disk kullanımını izlemeyi, darboğazları belirlemeyi ve performansı iyileştirmek için çözümler uygulamayı içerir. iotop, hdparm ve iostat gibi araçlar disk performansınızı izlemenize ve optimize etmenize yardımcı olabilir.

Linux'ta Disk Yönetiminde Ustalaşmak İçin Ek Kaynaklar

Linux'ta disk yönetimi ve sistem yönetimi konusundaki anlayışınızı ve becerilerinizi daha da geliştirmek için faydalı bulabileceğiniz bazı kaynaklar şunlardır:

• Linux Sistem Yöneticisinin Kılavuzu : Disk bölümlendirme, dosya sistemleri ve performans optimizasyonu gibi çok çeşitli konuları kapsayan, Linux'ta sistem yönetimine ilişkin derinlemesine bir kılavuz.

   

• Linux Komut Satırı : Disk yönetimi komutları da dahil olmak üzere Linux komut satırını öğrenmek için kapsamlı bir kaynak.

• GNU Parted Kılavuzu : Disk bölümlerini yönetmek için güçlü bir araç olan GNU Parted komutunun resmi kılavuzu.

Bu kaynakları inceleyerek ve bu kılavuzda ele alınan komutları ve teknikleri uygulayarak, Linux'ta disk yönetimi ve sistem yönetimi konusunda ustalaşma yolunda önemli bir mesafe kat edeceksiniz.

Özet: fdisk Linux Komutunda Ustalaşma

Bu kapsamlı rehberde, Linux'ta disk bölümlerini yönetmek için güçlü bir araç olan fdisk komutunun dünyasını derinlemesine inceledik.

Yolculuğumuza temel bilgilerle başladık, fdisk'i disk bölümlerini listelemek, oluşturmak ve silmek için nasıl kullanacağımızı öğrendik. Daha da ilerledikçe, bölümleri yeniden boyutlandırma ve bölüm türlerini değiştirme gibi fdisk'in daha gelişmiş kullanımlarını keşfettik. Ayrıca, fdisk kullanırken karşılaşabileceğiniz yaygın sorunları ele aldık ve bu zorlukların üstesinden gelmeniz için çözümler ve içgörüler sağladık.

fdisk komutunun ötesinde, size gdisk ve parted gibi alternatif komutları tanıttık ve Linux'ta disk bölümlendirme araç setinizi genişlettik. Bu alternatifler, biraz daha dik bir öğrenme eğrisi olsa da, daha fazla özellik ve modern donanım desteği sunar.

İşte bahsettiğimiz yöntemlerin kısa bir karşılaştırması:

İster fdisk komutunu yeni kullanmaya başlıyor olun, ister disk bölümleme becerilerinizi geliştirmek istiyor olun, bu kılavuzun fdisk ve yetenekleri hakkında daha derin bir anlayış sağlamasını umuyoruz.

fdisk komutu ve alternatifleri elinizin altında olduğunda, Linux'ta disk bölümlerini etkili ve verimli bir şekilde yönetmek için iyi bir donanıma sahip olursunuz. Mutlu bölümlendirmeler!

Kaynaklar

• https://ioflood-com.translate.goog/blog/fdisk-linux-command/?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=en&_x_tr_pto=wapp