Low Level Format
Low Level Format için bir tanım yapacak olursak; LLF bir fabrika biçimidir. Sabit diski tamamen manyetik olarak biçimlendirir ve içeriğini tamamen sıfırlar.
Hard diskler sektör adı verilen ve üstüne bilgilerin yazıldığı birçok birimden oluşur. Bu birimler zamanla bazı nedenlerle kullanılamaz hale gelir, bu da ya sadece veri kaybına ya da diskin tamamen iş göremez duruma gelmesine neden olur. Hard disklerde oluşan ve diskin zarar gören biriminin kalıcı olarak kullanılamaz hale gelmesine neden olan bozuk disk bölümüne “Bad Sector” denir.
“Bad sector” ler donanımsal hatalardır ve bilinenin aksine herhangi bir yazılım tarafından düzeltilemezler (ama devre dışı bırakılabilinirler). Hard diskte bad sector oluşmasına neden olan faktörleri şöyle sıralayabiliriz;
Hard disk çalışma sıcaklığının aşırı yüksek olması (55 dereceden sonrası tehlikelidir)
Nemli ortam
Hard disklerde yaşlanmaya bağlı yıpranma
Disk yüzeyindeki korozyonlar
Diski çalışır durumdayken yere düşürmek, bir yere çarpmak
Disk üretim aşamasında meydana gelen bozulmalar
Gördüğünüz gibi bad sektörler fiziksel olaylar sonucu oluşuyor. Aslında üretim şeklinin bir sonucu olarak her hard diskte bad sektör vardır ve bu sayılar “Bad Track Table” adı altında listelenir. Üretim ne kadar kaliteli yapılırsa, üretim aşamasında oluşan bad sektör sayısı o kadar az olur ancak hiçbir zaman sıfır olmaz. Peki bad sektör sadece fiziksel etkenlerle mi oluşur? Aslında, işletim sistemi de bad sektör oluşumuna neden olabilir. İşletim sistemi “cross-linking” adı verilen bir hata nedeniyle bad sektör oluşumuna sebep olabilir. Cross-linking temel olarak, hard diskte zaten bulunan bir dosyanın belli bir kısmının üzerine yeni bilgi yazılmasıyla oluşur. Bu tip hatalar daha çok FAT dosya sisteminde görülmekteydi ve NTFS dosya sistemiyle büyük oranda giderildi. Bu tip, yazılımdan kaynaklanan bad sector hataları “low level format” adı verilen işlemle düzeltilir.
Fiziksel olarak oluşmuş olan bad sector nasıl bir format yöntemiyle düzeltilir diye merak ettiyseniz de bu bir düzeltme değil aslında. Bu yöntem ile partition table ı baştan oluşan harddisk bad sector leri kullanım dışı bırakır bu sayede çok ufak bir alan kaybıyla beraber harddiskiniz tekrar çalışır hale gelir.
Hiren Boot CD low level format yöntemlerinde başta gelmektedir. Bilmeyenler için Hiren Boot CD içerisinde windows ve linux live yani cd den çalışabilen sürümlerini içeren, bunların yanında da bilgisayarınızda dosya kurtarmadan virüs temizlemeye kadar aklınıza gelebilecek her türlü onarım yazılımlarını barındıran bir kurtarıcıdır. İçeriğinde bulunan harddisk üreticilerinin kendi low level format tool ları ile bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Bunun yanında ufak ve kullanışlı bir program olarak da ;
http://hddguru.com/software/HDD-LLF-Low-Level-Format-Tool/
kullanabilirsiniz.
Hard disklerine low level format atmak isteyenler için geliştirilmiş küçük bir araç.
Fabrika formatı olarak ta bilinen bu yöntem ile harddiskinizdeki tüm MBR ve tablo bilgisi silinecek. Tüm bitler 0 olacak şekilde ayarlanacak. Tüm bad sectorlerin üstü kapatılacak.
Böylece diskiniz ilk günki gibi tertemiz olacak. S-ATA (SATA), IDE (E-IDE), SCSI, USB, FIREWIRE arabirimlerine sahip disklerde çalışabilir. Maxtor, Hitachi, Seagate, Samsung, Toshiba, Fujitsu, IBM, Quantum, Western Digital marka disklerde sorunsuz çalışmaktadır.
Dikkat bu aracın kullanılması sonucu seçtiğiniz diskteki veriler tamamen silinecektir. Silinen verilerin kurtarılması mümkün değildir.
Normal biçimlendirme ile Low Level Format arasındaki fark ?
Normal biçimlendirme işleminde sadece ”Fat” adı verilen bölümdeki bilgiler silinir. Yani bilgiler tamamen silinmez. Aslında silinen bilgilerin adresleridir, bu yüzden görünmez ve kullanılamazlar; ama geri kurtarılabilirler
Fakat Düşük Seviye Biçimlendirme (Low Level Format) de bilgiler tamamen silinir, asla geri alınamaz.
Hangi Durumlarda Kullanılmalı ve Ne Kadar Güvenlidir?
Sabit diskinizde meydana gelen problemlerde en son başvurulması gereken yol düşük seviye biçimlendirmedir. Açıkca söylemek gerekirki LLF (düşük seviye biçimlendirme) çokta güvenli bir biçimlendirme yöntemi değildir.
Neden?
Yukarıda anlattığımız üzere, LLF işlemi deyim yerindeyse tam bir kazıma işlemi gibidir. İşlem ile birlikte hem veriler, hemde manyetik alanlar tamamıyla silinir. Yeniden kurulum aşamasında en ufak bir pürüz sabit diskin ölmesi demektir.
Nasıl Low Level Format Atarım?
Öncelikle Hard Diskinizin Marka ve Modelini öğrenin. Ör: Hd Samsung. Üretici firmanızın yani Samsung,IBM,Seagete… hangisi ise internet sitelerinde Low Level Format dosyalarını indirin. Bir cd-Dvd’ye yazdırın , bilgisayarınızı Cd-Dvd ile Boot edip, Cd-Dvd içerisindeki dosya çalıştırılıp işlem beklenir.
NOT: Hiren Boot diye önceden hazırlanmış bir cd mevcuttur. Bu cd ile aynı işlemleri yapabilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu makale’nin tek amacı bilgi amaçlıdır. Yapacağınız herhangi bir yanlış sabit diskinizin bozulmasına neden olabilir. Bu yüzden Panzehir.Net hiçbir mesuliyet kabul etmemektedir.
Kaynaklar:
- http://www.sistemdestekuzmani.com/sistem/bad-sector-ve-low-level-format-yontemi/
- http://www.panzehir.net/dusuk-seviye-bicimlendirme-low-level-format-llf/