İşlemci Saat Hızı Nedir?
İşlemcinizin - bilgisayarınızın ?beyninin?- performansının, programların yüklenme hızı ve ne kadar sorunsuz çalıştıkları üzerinde büyük bir etkisi vardır. Bununla beraber, işlemci performansını ölçmenin birkaç farklı yolu vardır. Saat hızı (?saat oranı? veya ?frekans? olarak da bilinir) en önemlilerinden biridir.
Saat hızınızı nasıl kontrol edeceğinizi merak ediyorsanız, Başlat menüsüne tıklayın (veya Windows * tuşuna tıklayın) ve “Sistem Bilgisi” yazın. İşlemcinizin modelinin adı ve saat hızı “İşlemci” sekmesi altında listelenir.
Saat Hızı Nedir?
Genellikle daha yüksek bir saat hızı, daha hızlı bir işlemci demektir. Ancak birçok diğer etken de devreye girer.
İşlemciniz her saniye farklı programlardan birçok komutu (aritmetik gibi düşük seviyeli hesaplamaları) işler. Saat hızı, işlemcinizin yürüttüğü saniye başına döngü sayısını GHz (gigahertz) cinsinden ölçer.
“Döngü”, teknik olarak, dahili bir osilatör tarafından senkronize edilen bir atıma denir, ancak bizim için işlemcinin hızını anlamaya yardımcı olan temel bir birimdir. Her döngü sırasında işlemcideki milyarlarca transistör açılıp kapanır.
Frekans, yukarıda temsil edildiği gibi, belirli bir süre içinde daha fazla işlem anlamına gelir.
Saat hızı 3,2 GHz olan bir işlemci, saniyede 3,2 milyar döngü gerçekleştirir. (Eski işlemcilerin hızları megahertz veya saniyede milyon döngü olarak ölçülmekteydi.)
Bazen tek bir saat döngüsünde birden çok komut tamamlanır; diğer durumlarda, bir komut birden fazla saat döngüsünde ele alınabilir. Farklı işlemci tasarımları talimatları farklı şekilde ele aldığından, aynı işlemci markası ve nesli içindeki saat hızlarını karşılaştırmak en iyisidir.
Örneğin, beş yıl öncesinin daha yüksek saat hızına sahip bir işlemcisi, daha düşük saat hızına sahip yeni bir işlemci tarafından geçilebilir, çünkü yeni mimari talimatlarla daha verimli bir şekilde çalışır. X-serisi Intel® işlemci, görevleri daha fazla çekirdek arasında böldüğü ve daha büyük bir işlemci önbelleği içerdiği için daha yüksek saat hızına sahip bir K-serisi işlemciden daha iyi performans gösterebilir. Ancak aynı nesil işlemciler arasında, daha yüksek saat hızına sahip olan işlemci genellikle birçok uygulamada daha düşük saat hızına sahip olandan daha iyi performans gösterir. Aynı marka ve nesilden işlemcileri karşılaştırmak bu yüzden önemlidir.
Saat Hızı Oyunları Nasıl Etkiler?
Çok çekirdekli işlemcilerin ortaya çıkmasından önce, saat hızı tek çekirdekli işlemcileri karşılaştırmak için anahtar özellik olarak görülüyordu. Günümüzde çekirdek sayısı; işlemci önbelleği ve güç tüketimi ile birlikte dikkate alınmaktadır.
Saat hızının tek tek oyunlar üzerindeki etkisi, oyunun motoruna ve oyunu oluşturmak için kullanılan araçlara bağlıdır. Tom's Hardware gibi karşılaştırma siteleri, Far Cry: Primal'ın Dunia motoru gibi bazı oyun motorlarının, çok iş parçacıklı performanstan ziyade, güçlü tek iş parçacığı performansından fayda sağladığını tespit etmiştir. 4 Öte yandan, özellikle Unreal Engine 4 gibi çoklu iş parçacığı dostu motorlarla çalışan yeni AAA oyunları, hem ekstra çekirdeklerden hem de artırılmış saat hızından yararlanabiliyor. 5
Özel kıyaslama programları, belirli bir oyun motorundaki işlemci performansını değerlendirmenin en iyi yoludur; ancak saat hızı da bir ürün ailesindeki işlemcilerin göreceli performansına ilişkin iyi bir genel kılavuzdur.
Turbo Frekansı Ne Anlama Geliyor?
Intel işlemci özellikleri hem En Fazla Turbo Frekansını hem de İşlemci Temel Frekansını listeler. İşlemci taban frekansı işlemcinin olağan çalışma noktasını belirtirken, En Fazla Turbo Frekansı işlemcinin Intel® Turbo Boost Teknolojisi kullanarak elde edebileceği maksimum hızı ifade eder.
Intel® Turbo Boost Teknolojisi, ağır iş yükleriyle başa çıkmak için saat hızını dinamik olarak artıran bir araçtır. Kullanıcı tarafından herhangi bir kurulum veya yapılandırma gerektirmeden çalışır. Bu teknoloji, işlemcinin termal kapasite boşluğunu ve kullanılan çekirdek sayısını değerlendirir; ardından saat hızını maksimum güvenli seviyeye yükseltir. Bu teknoloji hakkında daha fazla bilgiyi buradan edinebilirsiniz.
Oyun oynamak için hangi sayı daha önemli? Turbo frekansı. Bu frekans, yeterli soğutma sağlandığında, işlemcinizin ağır iş yükleriyle (oyunda bir şehir içinde ilerlemek veya strateji oyunlarında düşmanın sırası geldiğinde AI davranışını hesaplamak gibi) en işlemci-yoğun uygulamalarda çalışacağı hızdır.
CPU Saat Hızınızı Nasıl Ayarlarsınız?
“Hız aşırtma” terimi daha fazla işlem gücü için işlemci saatini hızlandırmayı ifade eder. Adında “K” bulunan Intel işlemcilerin, hız aşırtmayı destekleyen bir anakart yonga seti ile eşleştirildiğinde kolay hız aşırtma için kilitsiz bir “çarpanı” vardır.
Hız aşırtma, en yeni Intel® Core ™ i9 işlemci gibi yüksek teknoloji işlemciler için bile iyileştirilmiş bir FPS kazandırabilir 6. Kararlı bir hız aşırtma düzeyini nasıl bulacağınız ve sahip olduğunuz donanımdan nasıl daha fazla yararlanabileceğiniz hakkında buradan daha fazla bilgi edinin.
İşlemcinin saat hızını belirlemek için, işlemci çarpanı (bazen “işlemci oranı” olarak da adlandırılır) işlemci temel saatiyle (veya BCLK) çarpılır. Örneğin 46'lık bir CPU çarpanı ve 100 MHz'lik bir temel saat, 4.6GHz'lik bir saat hızını verir. (Sistemin BIOS ayarlarındaki BCLK'nın Intel özelliklerinde belirtilen “İşlemci Temel Frekansı” ile aynı olmadığını unutmayın; ikincisi, Intel® Turbo Boost Teknolojisi etkinleştirilmediğindeki toplam CPU saat hızını ifade eder.)
BCLK, yalnızca işlemcinin hızını değil; aynı zamanda bellek, PCIe veri yolu, işlemci önbelleği ve daha fazlasını ayarlar. Hız aşırtmacılar için işlemci çarpanını ayarlamak, birçok bileşeni aynı anda etkileyerek kararsızlığa neden olabilen BCLK'yi değiştirmekten daha kolaydır.
Saat Hızı Neden Önemli?
İşlemci saat hızı, işlemcinizin performansının iyi bir göstergesidir. Video düzenleme ve yayınlama gibi uygulamaların çok çekirdekli performansa dayalı olduğu bilinir; ancak birçok yeni video oyunu hala en yüksek saat hızına sahip işlemcilerde en iyi kıyaslama değerlerini verir.
Kaynak
